Niestety często wiedza o materiałach kończy się na stwierdzeniu, że coś jest ładne, lekkie lub grube. A to przecież niesamowicie ważna sprawa, bo materiały nosimy na naprawdę dużej powierzchni naszego ciała. I tak, jak nie powinniśmy jeść śmieciowego jedzenia, tak również nie powinniśmy zakładać na siebie sztucznych i nieprzyjaznych materiałów.

Materiały odzieżowe – wprowadzenie

Poniżej znajdziecie podstawowe zestawienie, ponieważ trzeba wiedzieć, że świat materiałów nie jest tak prosty, a że naukę trzeba zaczynać od podstaw, to najlepiej zacząć od ogólnych rzeczy, a później przejść do tych bardziej szczegółowych oraz skomplikowanych.

Włókna, co to tak naprawdę jest?

Włókno jest to surowiec, z którego wytwarzana jest przędza. Jak to zwykle bywa w takich tematach włókna dzielimy na naturalne i sztuczne. Ten podział funkcjonuje w naszym kraju. Jednak bardzo często możesz spotkać jeszcze inne rozróżniania. Przecież czymś innym są włókna sztuczne, których wytwarzanie bazuje na związkach chemicznych istniejących w przyrodzie, niż włókna syntetyczne, które powstają na z polimerów, których na próżno szukać w naturze. Niby na pierwszy rzut oka sztuczne i syntetyczne brzmią tak samo źle, jednak nie jest tak do końca. Aby to całkiem rozjaśnić warto ściągnąć nieco z podziału, jaki można znaleźć w krajach anglosaskich.

• Włókna pochodzenia zwierzęcego – wełna, jedwab naturalny
• Włókna pochodzenia roślinnego – len, bawełna, wiskoza, acetat, ramia, sizal, lyocell, jedwab sztuczny.
• Włókna syntetyczne – poliester, poliamid (nylon), elastan (inaczej lycra albo spandex), mikrofibra.
• Włókna mineralne – do niedawna rzadko używane w przemyśle odzieżowym (na przykład złota nić), dzisiaj powracają w postaci przędzy z aluminium czy innych metali, wykorzystywanej do tworzenia ubrań.

Na tym etapie najważniejsze jest to, że włókna o pochodzeniu zwierzęcym i roślinnym są dużo bardziej wartościowe niż te syntetyczne. Oczywiście jest to duże uproszczenie, ponieważ chociażby sportowe ubrania wykonane z poliestru dobrze spełniają swoją funkcję. Natomiast tania bawełna posiada wady.

Tkaniny i dzianiny

Jak już wiemy, z włókien produkuje się przędzę. A jej różne gatunki służą do wytwarzania materiałów odzieżowych, które można uznać za najważniejsze: tkaniny i dzianiny.
Zacznijmy więc od tkanin.

Tkanina powstaje na skutek przeplatania ze sobą dwóch układów przędzy - osnowy i wątku. Wcześniej wykonywano tkaninę z włókien roślinnych oraz zwierzęcych więc była bardzo sztywna. Teraz jednak wystarczy chociażby 2% lycry i już staje się rozciągliwa.

Poznaj trzy główne rodzaje splotów tkaninowych

1. Splot płócienny jest można powiedzieć najprostszy. Przędza jest układana w pewnego rodzaju kratkę. Cechą tego splotu jest przewiewność i trwałość. Jednak to nie jedyne jego zalety. Na bazie splotu płóciennego powstają materiały miękkie i mechaty, np. welur.
   Gatunki tkanin: aksamit, batyst, donegal, fresko, kora, krepa, perkal, popelina, sukno, sztruks, tafta, welur, żakard.
   
   
2. Splot skośny. Tutaj nietrudno się domyślić jak wygląda, no jest po prostu skośny. Może być wyraźnie biegnącymi pasmami przez całą powierzchnię materiału, ale jodełka też (diagonal) się do niego zalicza. Splot skośny jest świetny do produkcji tkanin grubych i wytrzymałych. Jednak po drugiej stronie są bardzo delikatne i miękkie, chociażby krawaty, które wykonane są w ten właśnie sposób.
   Gatunki tkanin: drelich, diagonal, dżins, flanela, flausz, gabardyna, szewiot
   
   
3. Splot atłasowy. Ten splot jest najbardziej skomplikowany. Za jego pomocą można wykonać tkaniny bardzo gładkie oraz błyszczące i mieniące się. Ważne jest to, że ten splot nie zapewnia takiej wentylacji, jak splot płócienny.
   Gatunki tkanin: atłas, krepa, satyna.

Oczywiście należy nadmienić, że każdy z tych trzech opisanych splotów występuje w różnych wariantach. Dzięki temu uzyskują one różne właściwości termiczne, mniej lub bardziej utrzymują ciepło lub są bardziej przewiewne. To właśnie poprzez rodzaj splotu nazywamy dany materiał atłasem czy dżinsem. Rzecz jasna, zastosowanie różnego rodzaju włókien może w diametralny sposób zmienić właściwości tkaniny. Jednakże nazwa zawsze pozostanie.

Dzianiny - o co z nimi chodzi?

Otóż dzianiny powstają poprzez zaplatanie kolejnych oczek wątku. Najłatwiej to wyjaśnić na przykładzie wełnianego swetra. Rzecz jasna wełniane swetry produkowane są z dzianin. Jednak to nie wypukła struktura tradycyjnych swetrów, ani surowiec, z którego się je wykonuje definiują dzianinę. W tym wszystkim decyduje bowiem technika zaplatania przędzy.

Wokół nas pełno jest dzianiny bawełnianej. Spotkasz ją chociażby w naszych bawełnianych czapkach jesienno-zimowych. Z pewnością znasz najbardziej charakterystyczne grube sploty, ale są też inne gatunki: miły w dotyku dżersej, wygodną dresówkę i trykot. To właśnie trykot sprawia, że możemy przez głowę przeciągać bluzki i t-shirty, które są wykonane w 100% z bawełny. W przeciwnym razie sztywne płótno by nam na to nie pozwoliło.